Gök çaý Gündogar Aziýa içgileriniň ilçisi bolsa, gara çaý bütin dünýä ýaýrady.Hytaýdan Günorta-Gündogar Aziýa, Demirgazyk Amerika we Afrika çenli gara çaýy köplenç görmek bolýar.Tötänlikde dünýä inen bu çaý, çaý bilimleriniň meşhurlygy bilen halkara içgisine öwrüldi.
Şowsuz üstünlik
Mingiň giçki we irki چىڭ dinastiýalarynda Fujian welaýatynyň Wuyi şäheriniň Tongmu obasyndan bir goşun geçip, ýerli çaý fabrigini basyp alypdyr.Esgerleriň ýatmaga ýeri ýokdy, şonuň üçin çaý fabriginde ýere ýygnanan çaý ýapraklarynyň üstünde açyk howada ukladylar.Bu “pes çaýlar” guradylýar we demlenýär we arzan bahadan satylýar.Çaý ýapraklary güýçli sosna ysyny çykarýar.
Alserli ýaşaýjylar munuň gök çaýdygyny bilýärler, hiç kim ony satyn almak we içmek islemeýär.Birnäçe ýylyň içinde bu şowsuz çaýyň bütin dünýäde meşhur bolup, Çing neberesiniň daşary söwdasynyň esasy harytlarynyň birine öwrüljekdigini göz öňüne-de getirip bilmediler.Onuň ady gara çaý.
Häzirki wagtda görýän Europeanewropaly çaýlaryň köpüsi gara çaýa esaslanýar, ýöne aslynda Hytaý bilen uly göwrümli çaý söwdasy eden ilkinji ýurt hökmünde Iňlisler hem gara çaýy kabul etmekden uzak geçdiler.Çaý Gollandiýanyň Gündogar Hindistan kompaniýasynyň üsti bilen Europeewropa hödürlenende, Iňlisleriň Günorta-Gündogar Aziýada höküm sürmäge hukugy ýokdy, şonuň üçin Gollandiýalylardan çaý satyn almaly boldular.Gündogardan gelen bu syrly ýaprak, Europeanewropaly syýahatçylaryň beýanynda gaty gymmatly gymmatlyga öwrüldi.Keselleri bejerip, garramagy gijikdirip biler we şol bir wagtyň özünde siwilizasiýany, dynç alyşy we aň-düşünjäni alamatlandyryp biler.Mundan başga-da, çaý ekmek we öndürmek tehnologiýasy Hytaý nebereleri tarapyndan ýokary derejeli döwlet syry hökmünde kabul edildi.Söwdagärlerden taýýar çaý almakdan başga-da, ýewropalylar çaý çig maly, ekiş ýerleri, görnüşleri we ş.m. hakda şol bir bilimlere eýe.Hytaýdan getirilýän çaý gaty çäklidi.XVI-XVII asyrlarda portugaliýalylar Japanaponiýadan çaý import etmegi saýladylar.Şeýle-de bolsa, Toýotomi Hideýoşini ýok etmek kampaniýasyndan soň Japanaponiýada köp sanly Europeanewropaly hristian gyryldy we çaý söwdasy kesildi diýen ýaly.
1650-nji ýylda Angliýada 1 funt çaýyň bahasy takmynan 6-10 funt töweregi bolup, häzirki bahasyna öwrüldi, 500-850 funt sterlinge barabar boldy, ýagny şol döwürdäki Angliýada iň arzan çaý satylan bolsa gerek şu gün 4000 ýuana / pişigiň bahasyna barabar.Bu, söwda mukdarynyň ýokarlanmagy bilen çaýyň bahasynyň aşaklamagynyň netijesidir.1689-njy ýyla çenli Iňlis Gündogar Hindistan kompaniýasy چىڭ hökümeti bilen resmi taýdan habarlaşdy we resmi kanallardan köp mukdarda çaý import etdi we Iňlis çaýynyň bahasy 1 funtdan aşaklady.Şeýle-de bolsa, Hytaýdan getirilen çaý üçin Iňlisler hil meselesinde elmydama bulaşýarlar we hemişe hytaý çaýynyň hiliniň durnukly däldigini duýýarlar.
1717-nji ýylda Tomas Twinings (häzirki TWININGS markasyny esaslandyryjy) Londonda ilkinji çaý otagyny açdy.Işewür jadyly ýaragy, garylan çaýlaryň dürli görnüşlerini tanatmakdyr.Garylan çaýlary döretmegiň sebäbi barada aýdylanda bolsa, dürli çaýlaryň tagamy dürli-dürli bolýar.TWININGS-iň agtygy bir gezek atasynyň usulyny şeýle düşündiripdir: “twentyigrimi guty çaý alyp, çaýy üns bilen dadyp görseň, her gutynyň üýtgeşik tagamynyň bardygyny görer: käbiri güýçli we berk, käbiri ýeňil we çuň… Garyşmak arkaly we dürli gutulardan çaý gabat gelse, islendik gutydan has ýakymly garyndy alyp bileris.Üstesine-de, bu yzygiderli hili üpjün etmegiň ýeke-täk usulydyr. ”Iňlis deňizçileri şol bir wagtyň özünde hytaýly telekeçiler bilen iş salyşanda hüşgär bolmalydyklaryny öz tejribelerinde ýazga geçirdiler.Käbir çaýlar gara reňkde bolup, çaýyň gowy däldigini bir göz bilen aýdyp bilerler.Emma hakykatda bu çaýyň Hytaýda öndürilýän gara çaý bolmagy ähtimal.
Iňlis halky gara çaýyň gök çaýdan tapawutlydygyny bilip, gara çaý içmäge gyzyklanma döretdi.Iňlis ruhy çopany Jon Overton Hytaýa gaýdyp geleninden soň, Iňlislere Hytaýda üç görnüşli çaýyň bardygyny aýtdy: Wuyi çaýy, Songluo çaýy we tort çaýy, şolaryň arasynda Wuyi çaýy hytaýlylar tarapyndan hormatlanýar. ”Mundan başlap, Iňlisler ýokary hilli Wuyi gara çaýyny içmek tendensiýasyny başladylar.
Şeýle-de bolsa, inging hökümetiniň çaý bilimleriniň düýbünden gizlinligi sebäpli, Iňlisleriň köpüsi dürli çaý görnüşleriniň arasyndaky tapawudyň gaýtadan işlenmegi sebäpli ýüze çykandygyny bilmeýärdiler we ýalňyş gök çaý agaçlarynyň, gara çaý agaçlarynyň we ş.m. bar diýip ýalňyşýarlar. .
Gara çaýy gaýtadan işlemek we ýerli medeniýet
Gara çaý öndürmek prosesinde has möhüm baglanyşyklar gurap, fermentasiýa bolýar.Guramagyň maksady çaý ýapraklaryndaky çyglylygy ýaýratmakdyr.Üç esasy usul bar: gün şöhlesiniň guramagy, içerde tebigy guramak we ýyladyşyň guramagy.Häzirki zaman gara çaý önümçiligi esasan soňky usula esaslanýar.Fermentasiýa prosesi, çaý ýapraklaryndaky teaflawinleri, thearubiginleri we beýleki komponentleri kowmakdyr, şonuň üçin gara çaý goýy gyzyl görüner.Önümçilik prosesine we çaý materiallaryna görä adamlar gara çaýy üç görnüşe bölýärdiler, ýagny Souchong gara çaý, Gongfu gara çaý we gyzyl ezilen çaý.Köp adamyň Gongfu gara çaýyny “Kung Fu gara çaýy” diýip ýazjakdygyny bellemek gerek.Aslynda bu ikisiniň manylary birmeňzeş däl we günorta Hokkien şiwesinde “Kung Fu” we “Kung Fu” sözleriniň aýdylyşy hem başga.Dogry ýazmagyň usuly “Gongfu gara çaý” bolmaly.
Konfusiýa gara çaýy we gara döwülen çaý umumy eksport bolup, ikinjisi esasan çaýlarda ulanylýar.Eksport üçin köp çaý hökmünde gara çaý diňe XIX asyrda Angliýa täsir etmedi.Ongongzheng bäşinji ýylda çar Russiýasy bilen şertnama baglaşansoň, Hytaý Russiýa bilen söwda edip başlady we Russiýa gara çaý hödürlendi.Sowuk zonada ýaşaýan ruslar üçin gara çaý iň oňat ýyladyş içgisidir.Iňlislerden tapawutlylykda ruslar güýçli çaý içmegi halaýarlar we çöregi, çörekleri we beýleki iýmitleri deňeşdirmek üçin köp mukdarda gara çaýa jam, limon dilimleri, konýak ýa-da rum goşarlar.
Fransuzlaryň gara çaý içmegi Angliýadaky ýalydyr.Dynç alyş duýgusyna üns berýärler.Gara çaýa süýt, şeker ýa-da ýumurtga goşarlar, öýde çaý oturylyşyklaryny geçirerler we bişirilen desertleri taýýarlarlar.Hindiler nahardan soň gara çaýdan ýasalan bir käse süýt çaýyny içmeli diýen ýaly.Ony ýasamagyň usuly hem gaty üýtgeşik.Nahar bişirmek üçin gara çaý, süýt, ýorunja we kartoşkany bir gazana atyň we bu çaý taýýarlamak üçin ingredientleri döküň.“Masala çaýy” atly içgi.
Gara çaý bilen dürli çig malyň arasyndaky iň oňat oýun ony bütin dünýäde meşhur edýär.XIX asyrda, gara çaý bilen üpjün edilmegini üpjün etmek üçin Iňlisler koloniýalary çaý ösdürmäge işjeň höweslendirdi we altyn çaýkamak bilen birlikde beýleki sebitlere çaý içmek medeniýetini ösdürip başlady.XIX asyryň ahyrynda Awstraliýa we Täze Zelandiýa adam başyna çaý sarp edýän ýurt boldy.Ekiş ýerleri nukdaýnazaryndan, Iňlisler we Seýlony gara çaý ekmekde biri-biri bilen bäsleşmäge höweslendirmekden başga-da, iňlisler Afrika ýurtlarynda çaý plantasiýalaryny açdylar, olaryň iň wekili Keniýa.Bir asyrlyk ösüşden soň, Keniýa häzirki wagtda dünýäde üçünji ýerde gara çaý öndüriji boldy.Şeýle-de bolsa, topragyň çäkleri we howa şertleri sebäpli Keniýanyň gara çaýynyň hili ideal däl.Çykaryşy gaty uly bolsa-da, köpüsini diňe çaý haltalary üçin ulanyp bolýar.çig mal.
Gara çaý ekmegiň tolkunynyň ýokarlanmagy bilen, öz markasyny nädip başlamalydygy, gara çaý söwdagärleriniň gaty pikirlenmegine öwrüldi.Bu nukdaýnazardan ýylyň ýeňijisi şübhesiz Lipton boldy.Liptonyň gije-gündiziň dowamynda 24 sagat gara çaý içmegi göz öňünde tutýan janköýerdigi aýdylýar.Bir gezek Liptonyň ýük gämisi döwüldi we kapitan ýolagçylara ýükleri deňze taşlamagy buýurdy.Lipton derrew gara çaýyny taşlamaga taýýardygyny aýtdy.Gara çaý gutularyny zyňmazdan ozal, her gutuda Lipton kompaniýasynyň adyny ýazdy.Deňze zyňylan bu gutular okean akymlary boýunça Arap ýarym adasyna ýüzüpdir we kenarda alyp giden araplar, içgini içenlerinden soň derrew aşyk bolupdyrlar.Lipton nol maýa goýumlary bilen Arap bazaryna girdi.Liptonyň özi ulumsy we mahabat ussadydygyny göz öňünde tutup, aýdan hekaýasynyň dogrulygy entek subut edilmedi.Şeýle-de bolsa, dünýädäki gara çaýyň gazaply bäsleşigini we bäsleşigini görmek bolýar.
Main görnüşleri
Keemun Kungfu, Lapsang Souchong, Jinjunmei, nanunnan Gadymy agaç gara çaý
Sgara çaý
Souchong, sanyň azdygyny we üýtgeşik proses gyzyl gazandan geçmek diýmekdir.Bu amal arkaly, çaý ýapraklarynyň ysyny saklamak üçin çaý ýapraklarynyň fermentasiýasy togtadylýar.Bu amal, demir gazanyň temperaturasy talaplara ýetende, iki eliňiz bilen gazanda gowurmaly.Wagt dogry gözegçilikde saklanmalydyr.Gaty uzyn ýa-da gaty gysga, çaýyň hiline çynlakaý täsir eder.
https://www.loopteas.com/black-tea-lapsang-souchong-china-teas-product/
Gongfu gara çaý
Hytaýyň gara çaýynyň esasy kategoriýasy.Ilki bilen, çaý ýapraklarynyň suwy guramak bilen 60% -den peseldilýär, soň bolsa togalanmak, fermentasiýa we guratmak ýaly üç proses amala aşyrylýar.Fermentasiýa wagtynda fermentasiýa otagy çalaja yşyklandyrylmaly we temperatura laýyk bolmaly we iň soňunda arassalanan gaýtadan işlemek arkaly çaý ýapraklarynyň hili saýlanýar.
https://www.loopteas.com/china-black-tea-gong-fu-black-tea-product/
CTC
Dyz epmek we kesmek, ilkinji iki görnüşli gara çaýyň önümçiliginde ýugrulmagy çalşýar.El bilen, mehaniki, hamyr we kesmek usullarynyň tapawudy sebäpli öndürilen önümleriň hili we daşky görnüşi düýpgöter tapawutlanýar.Gyzyl ezilen çaý, adatça çaý haltalary we süýt çaýy üçin çig mal hökmünde ulanylýar.
https://www.loopteas.com/high-quality-china-teas-black-tea-ctc-product/
Jin Junmei
● Gelip çykyşy: Wuyi dagy, Fujian
Up Çorbanyň reňki: altyn sary
● Aroma: Birleşdirilen aralyk dokma
2005-nji ýylda döredilen täze çaý ýokary derejeli gara çaý bolup, alp çaý agaçlarynyň pyntyklaryndan taýýarlanmalydyr.Köp imitasiýa bar we hakyky gury çaý sary, gara we altyn üç reňkli, ýöne ýekeje altyn reňk däl.
Lapsang Souchong
● Gelip çykyşy: Wuyi dagy, Fujian
Up Çorbanyň reňki: gyzyl reňkli
● Aroma: sosna ysy
Çilim çekmek we gowurmak üçin ýerli öndürilen sosna agajynyň ulanylmagy sebäpli Lapsang Souchong özboluşly rozin ýa-da longan hoşboý ysyna eýe bolar.Adatça ilkinji köpürjik sosna ysy bolup, iki ýa-da üç köpürjikden soň uzyn hoşboý ys çykyp başlaýar.
Tanyang Kungfu
● Gelip çykyşy: Fu'an, Fujian
Up Çorbanyň reňki: gyzyl reňkli
Aroma: Elegant
Inging neberesi döwründe möhüm eksport önümi, bir wagtlar Iňlis şa maşgalasy üçin bellenen çaýa öwrülip, her ýyl inging neberesi üçin daşary ýurt walýutasynda millionlarça teňňe kümüş girdeji gazanypdyr.Chinaöne Hytaýda abraýy pes, hatda 1970-nji ýyllarda gök çaýa öwrüldi.
Iş wagty: 10-2023-nji fewral